1. (محمد بن علی بن بلال ) که از یاران امام حسن عسکری ، علیه السلام ، بوده و شیخ طوسی او را ثقه و مورد اعتماد دانسته است (71) نقل می کند که
خرج الی من ابی محمد قبل مضیه بسنتین یخبرنی بالخلف من بعده ، ثم خرج الی من قبل مضیه بثلاثة ایام یخبرنی بالخلف من بعده .(72) ؛
دو سال پس از وفات ابومحمد (امام حسن عسکری ، علیه السلام ) نامه ای از ایشان به دست من رسید که در آن مرا از جانشین خود آگاه کرده بود. همچنین سه روز پیش ازوفات ابومحمد نامه دیگری از ایشان دریافت داشتم که در آن مشخص شده بود آن حضرت چه کسی را جانشین خود ساخته است .
2. از (احمد بن محمد بن عبدالله ) یکی از یاران امام حسن عسکری ، علیه السلام ، چنین روایت شده است
خرج عن ابی محمد، علیه السلام ، حین قتل الزبیری ، لعنه الله (هذا جزاء من اجترا علی الله فی اولیائه ، یزعم انه یقتلنی و لیس لی عقب ، فکیف رای قدرة الله فیه . و ولد له ولد سماه (م ح م د) فی سنة ست و خمسین .(73)
هنگامی که (زبیری )(74) که لعنت خدا براو باد، کشته شد نامه ای از ابومحمد (امام حسن عسکری ، علیه السلام ) به من رسید، که در آن آمده بود (این جزای کسی است که حریم خدا را نگه نداشته و در حق اولیای او گستاخی می کند. او می پنداشت که مرا به قتل می رساند. در حالی که در پی من فرزندی وجود ندارد، اما (دیدی ) خداوند قدرت خود را چگونه به او نشان داد؟) در پی این ماجرا در سال 256 ق . فرزندی برای آن حضرت متولد شد که او را (م ح م د) نامید.
3. (احمد بن اسحاق القمی ) از جمله معدود افرادی است که حضرت امام حسن عسکری ، علیه السلام ، او را در جریان تولد فرزند خویش قرار داده است . پیش از آن که روایتی را که در این زمینه از ایشان نقل شده مرور کنیم ، بجاست که برای درک جایگاه و موقعیت نامبرده در جامعه شیعی عصر خود توصیفی را که شیخ طوسی از ایشان نموده ، نقل کنیم .
شیخ طوسی در کتاب الفهرست در این باره می گوید
احمد بن اسحاق بن عبدالله بن سعد... بزرگ مرتبه ، از یاران خاص ابومحمد (امام حسن عسکری ) علیه السلام ، است . او صاحب الزمان ، علیه السلام ، را مشاهده کرد. او شیخ قمیین و پیک و فرستاده آنها (در نزد امامان شیعه ) بوده است .(75)
اما روایتی که مرحوم شیخ صدوق از (احمد بن اسحاق ) نقل کرده و در آن نحوه آگاه شدن ایشان از تولد آخرین حجت حق بیان شده به قرار زیر است
ولدنا مولود فلیکن عندک مستورا، و عن جمیع الناس مکتوما، فانا لم تظهر علیه الا الاقرب لقرابته و الولی لولایته ، احببنا اعلامک لیسرک الله به مثل ما سرنا به . والسلام .(76)
برای ما فرزندی متولد شد. لازم است خبر تولد او را پنهان بداری و به هیچ کس از مردم بازگو نکنی ؛ ما کسی را بر این تولد آگاه نمی کنیم جز خویشاوند نزدیک را به جهت خویشاوندی و دوست رابه جهت ولایتش دوست داشتیم خبر این تولد را به تو اعلام کنیم تا خداوند به جهت آن تو را مسرور سازد، همچنانکه مرا مسرور ساخت . والسلام .
4. احمد بن اسحاق در روایت دیگری می گوید
سمعت ابا محمد الحسن بن علی العسکری ، علیهماالسلام ، یقول الحمد الله الذی لم یخرجنی من الدنیا حتی ارانی الخلف من بعدی ، اشبه الناس برسول الله ، صلی الله علیه و آله ، خلقا و خلقا....(77)
ازابا محمد حسن بن علی عسکری ، علیه السلام ، شنیدم که فرمود سپاس خدای را که مرا از دنیا نبرد تا جانشینم را به من نشان دهد. همو که آفرینش وخلق و خویش از همه مردم به رسول خدا، صلی الله علیه و آله ، شبیه تر است ...
5. ابوهاشم جعفری (داود بن قاسم ) که محضر چهار تن از ائمه ، یعنی امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام عصر، علیهم السلام ، را درک کرده و به گفته نجاشی و شیخ طوسی در نزد ائمه (عظیم المنزله ) و (جلیل القدر) بوده است ،(78) چنین نقل می کند
قلت لابی محمد، علیه السلام ، جلالتک تمنعنی من مسالتک ، فتاذن لی ان اسائک ؟ فقال سل . قلت یا سیدی ! هل لک ولد؟ نعم ، فقلت فان حدث بک حدث فاین اسال عنه ؟ قال بالمدینه .(79)
به ابا محمد (امام حسن عسکری ) علیه السلام ، عرض کردم ، جلالت شما مانع از این می شود که پرسشی را با شما در میان بگذارم ، آیا اجازه می دهید پرسشی از شما داشته باشم ؟ فرمود بپرس . گفتم آقای من ! آیا شما فرزندی دارید؟ فرمود آری . گفتم اگر اتفاقی برای شما افتاد سراغ او را در کجا بگیریم ؟ فرمود در مدینه .
6. (حمدان بن احمد القلانسی ) که از فقهای کوفه بود و (کشی ) او را توثیق نموده ،(80) نقل می کند که
قلت للعمری قد مضی ابومحمد؟ فقال لی قد مضی و لکن قد خلف فیکم من رقبته مثل هذه ؛ و اشار بیده .(81)
به عمری (عثمان بن سعید) گفتم آیا ابو محمد (امام حسن عسکری . علیه السلام ) از دنیا رفت ؟ گفت آری او از دنیا رفت اما کسی را درمیان شما جانشین خود قرار داد که گردن او این چنین است ؛ در این حال با دستان خود (به گردنش ) اشاره (82) می کرد.