ایمان و کنترل غرایز
همان گونه که در ساختمان جسم انسان عضوى بیهوده و بى مصرف آفریده نشده است ، در ساختمان روح و روان او نیز، غرایز و امیال بر اساس حکمتى آفریده شده اند و داراى نقش حیاتى هستند.
اگر این غرایز به گونه صحیح هدایت و رهبرى شوند و تحت کنترل دقیق قرار گیرند، بشر به مقامى بالاتر از فرشتگان مى رسد و اگر آزاد گذاشته شوند و از کنترل خارج گردند، تبعات بسیار خطرناکى به دنبال خواهند داشت ، خاصه غریزه شهوت و تمایلات جنسى به ویژه در دوره جوانى - که دوران اوج آن است - اگر در مسیر صحیح و هدایت شده قرار نگیرد، آن جا بشر سقوط مى کند که به فرموده امیر مؤ منان (علیه السلام ) از حیوانات نیز پست تر مى شود.
اکنون جاى این سوال است که آنچه مى تواند این غرایز سرکش را مهار کند چیست ؟ در ابتدا براى هدایت غرایز سه عنصر قابل تصور است :
1. علم و دانش ، 2. عقل ، 3. ایمان .
علم و اخلاق
سقراط و ارسطو، دو دانشمند معروف یونان باستان ، معتقدند که هدایت غرایز بشرى در سایه علم و دانش صورت مى پذیرد و بشر در سایه علم و دانش به خوبى ها روى مى آورد و از بدى ها اجتناب مى کند و طبعا به فضایل اخلاقى گرایش پیدا مى کند و از رذایل دورى مى جوید و نتیجه این مکتب این است که پایه هاى اخلاق را تنها علم و دانش ‍ تشکیل مى دهد و شعار آنان ، ((اخلاق در سایه علم )) بود.
بى شک ، علم و دانش در بهبود اخلاق اثرگذار است و از افزایش بعضى جرایم جلوگیرى مى کند، ولى آیا به طور کامل چنین نقشى را ایفا مى کند، آن هم براى همیشه و در همه افراد؟
هرگز نمى توان پذیرفت که علم و دانش ، نقشى کامل و قطعى در مهار غرایز سرکش ایفا مى کند، آیا به راستى پذیرفتنى است که در جامعه ، نیکان و افراد بافضیلت کسانى هستند که فقط تحصیلات دبیرستانى و دانشگاهى را طى کرده اند و در مقابل افراد بد اجتماع کسانى هستند که بهره اى از دانش نبرده اند؟
قطعا مشاهدات امروز جامعه این تلقى را رد مى کند، زیرا، گسترش و افزایش فساد به صورت هاى گوناگون در میان افراد درس خوانده قابل انکار نیست ، بلکه آمارهاى منتشره در جراید جهان گویاى این موضوع است ، همان گونه که مشاهدات گویاست چه بسا افراد محروم از تحصیلات علمى و دانش روز، از کمالات والاى اخلاقى برخوردارند و از بسیارى جرایم و زشتى ها اجتناب دارند.
به عنوان نمونه افرادى را مى شناسیم که زیان هاى نوشابه هاى الکلى و روابط نامشروع جنسى را بسیار مستدل و مبرهن مى دانند، لیکن در میدان عمل سخت در آلودگى به سر مى برند و معلومات ناشى از درس و کلاس نتوانسته است آنها را از دست تمایلات سرکش درونى نجات بخشد، چنان که جهان بر اثر جاه طلبى گروهى از درس خوانده ها، بارها به خاک و خون کشیده شده و میلیون ها انسان در جنگ هاى بین المللى اول و دوم تباه و نابود شدند، پس عامل اول - که علم و دانش باشد - در هدایت صحیح و کنترل غرایز بشرى نمى تواند نقش کاملى ایفا کند.

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » م- ح ( جمعه 88/12/7 :: ساعت 4:27 عصر )